loading...
میمارلار
آخرین ارسال های انجمن
وحید محمدی بازدید : 172 دوشنبه 21 بهمن 1392 نظرات (0)

 

مجموعه بازار تاریخی تبریز

بازار تبریز در مردادماه سال ۱۳۸۹خورشیدی به‌عنوان نخستین بازار جهان در فهرست میراث جهانی یونسکو به ثبت رسیده‌است. بازار تبریز از بزرگ‌ترین بازارهای سرپوشیده جهان و یکی از شاهکارهای معماری ایرانی است. این بازار در سال ۱۱۹۳ هجری قمری بر اثر زلزله با خاک یکسان شد، اما طولی نکشید که  معماران زبردست آن را بازسازی کردند و بازار کنونی مربوط به اواخر حکومت زندیه و عصر قاجار است. بازار تبریز از چندین راسته و تیمچه و سرا تشکیل شده که تیمچه امیر از این میان بزرگترین گنبد و تیمچه مظفریه با شکوه‌ترین معماری را داراست. بازار تبریز هم اکنون به طول یک کیلومتر بزرگ‌ترین مجموعه به هم پیوسته و مسقف دنیاست و در سال ۱۳۵۴ در فهرست آثار ملی ثبت شده‌ است.

طاق‌ها و گنبدهای مقرنس بلند آن، سازه‌های آجری به هم پیوسته، آرایش مغازه‌ها، کثرت تیمچه‌ها، وجود انواع مشاغل و تعداد زیادی مدرسه و مسجد که در کنار سراهای بازرگانی قرار گرفته‌اند، این بازار را نمونه‌ای عالی از محیط تجارت و زندگی اسلامی و شرقی ساخته‌است. سبک معماری، کثرت سراها و تیمچه‌ها و وجود تعدادی مدرسه و مسجد نیز به این مجموعه اهمیت و امتیازی خاص داده‌اند. از تاریخ بنای اولیه مجموعه بازار تبریز اطلاعی در دست نیست لیکن اکثر مورخین و جغرافی نویسان و جهانگردان اسلامی و خارجی که از قرن چهارم هجری تا عهد قاجار از تبریز دیدن نموده‌اند اسناد مهم و مدارک ارزنده‌ای را درباره بازار و وضع بازرگانی تبریز ارائه داده‌اند. از مقدسی ـ یاقوت، مارکوپولو، ابن بطوطه، حمدالله مستوفی، کلاویخو، جان کارت رایت انگلیسی، شاردن، جملی کاردی جهانگرد ایتالیایی و دهها سیاح و مورخ دیگر مطالب جالب توجهی به جای مانده که دال بر اهمیت مجموعه بازار در دوره‌های مختلف بوده‌است. وجود مدارس و مساجد تاریخی مهم و معروفی چون مسجد جامع، مدرسه حاج صفرعلی، مدرسه صادقیه در این بازار نیز گواه بر پیشینه تاریخی این مجموعه بنا می‌باشد.

 

موقعیت بازار

هستهٔ مرکزی شهر تبریز در داخل یک چهارضلعی قرار گرفته و بازار تبریز در مرکز این چهارضلعی واقع شده‌است. این بازار از سمت شرق به عالی‌قاپو (مجموعهٔ کاخ‌های ولی‌عهدنشین) و از سمت غرب به مسجد جامع محدود شده و از سمت شمال، بخش‌هایی از شمال رودخانهٔ مهران‌رود را شامل می‌شود و این دو بخش به وسیلهٔ پل‌های چوبی که در امتداد راسته‌بازار قرار دارند، به هم متصل می‌شوند. نخستین نقشه از بازار تبریز در سال ۱۳۲۷هجری، در بخشی از نقشهٔ دارالسلطنهٔ تبریز و به دست اسدالله خان مراغه‌ای ترسیم شده‌است. نقشهٔ این بازار در بخش شمال شرقی نقشهٔ مذکور رسم شده و اکثر جای‌های مهم آن نظیر تیمچه‌ها و کاروانسراها در این نقشه نام‌گذاری شده‌اند.

 

مرمت بازار

بازسازی و مرمت مجموعه بازار تبریز، به احتمال قوی همزمان با بنای باروی شهر به همت نجفقلی خان بیگلربیگی از سال 1194 هجری آغاز شد. بافت اصلی بازار تبریز از دو راسته سر پوشیده شمالی– جنوبی– شرقی و غربی تشكیل شده است.
عرض بازارها بین چهار تا پنج متر و بلندی سقف آنها پنج تا شش متر است كه در مقایسه با سقف بازارهای نقاط گرمسیری ایران كوتاه تر است.

راسته های اصلی توسط راسته های فرعی به هم متصل شده اند و فضاهای بین آنها سراها و كاروانسراها و تیمچه ها بنا شده است. تقاطع راسته ها را در سه راهی ها و چهارراهی ها (چهارسوقها) طاقهای گنبدی پوشانده است. بزرگترین گنبد بازار، گنبد تیمچه امیر و زیباترین قسمت آن تیمچه مظفریه است. مهمترین ورودی بازار تبریز در حال حاضر در انتهای شمالی خیابان فردوسی است. شبكه بازار تبریز بمثابه قلب شهر است و نقش عمده ای در بافت شهر دارد. این بازار كه با مساحتی معادل یك كیلومتر مربع در سال 1354 شمسی در فهرست آثار ملی به ثبت رسیده است بزرگترین اثر ثبتی كشور و وسیعترین مجموعه مسقف و بهم پیوسته جهان بشمار می رود.

 

تاریخچه

بسیاری از گردشگران و جهانگردان نظیر ابن بطوطه، مارکو پولو، جاکسن، اولیای چلبی، یاقوت حموی، گاسپار دروویل، الکسیس سوکتیکف، ژان شاردن، اوژن فلاندن، جان کارت‌رایت، جملی کاردی، کلاویخو، رابرت گرنت واتسن، حمدالله مستوفی و مقدسی از رونق و شکوه بازار تبریز تمجید کرده‌اند. شاردن فرانسوی آن را عالی‌ترین بازارهای آسیا دانسته و با اظهار شگفتی از گنبدهای زیبا و طاق‌‌های دیدنی، بازار هشت گوش و وسیع قیصریه را زیباترین بخش بازار عنوان کرده است. همچنین ابن بطوطه می‌نویسد: «بازار تبریز یکی از بهترین بازارهایی بود که من در همه شهرهای دنیا دیده‌ام.» تنوع وسیع سازه‌های آجری به هم پیوسته، سبک معماری، کثرت سراها و تیمچه‌ها، وجود مدرسه و مسجد همه از اهمیت و امتیازات خاص این بازار به شمار می‌روند. در زمان عباس ميرزا که تبريز وليعهد نشين و دارالسلطنه گرديد، سراها و تيمچه ها و بازارهای عالی تازه ای احداث شد.

 

بازارها

بازار تبريز با طاقها و گنبدهای بلند آجری شامل بازار امير ، بازار کفاشان ، راسته بازار ، بازار حلاجان ، يمينی دوز بازار ، راسته کهنه ، بازار حاج محمد حسين ، بازار مشير ، بازار دلاله زن بزرگ ، بازارچه صفی ، بازار امير ابوالحسن ، سرای حاج رسول ، سرای حاج ميرزا علی نقی ، تيمچه ، سرای شيخ کاظم ، تيمچه حاج صفر علی ، تيمچه و دالان ميرزا شفيع ، تيمچه ملک و ... که به اختصار چند اثر اشاره می شود.

بازار تيمچه امير يکی از شاهکارهای جالب معماری و با شکوه ترين تيمچه های بازار تبريز به حساب می آيد. تيمچه حاج صفر علی ، بنائي است معظم که بانی آن حاج صفر علی خوئي بازرگان معروف معاصر فتحعلی شاه قاجار می باشد. تيمچه مظفريه نيز يکی از زيبا ترين بخشهای بازار است که حاج شيخ جعفر قزوينی تاجر سرشناس دوره ناصرالدين شاه در سال 1305 آن را ساخته بود و به مناسبت حضور مظفرالدين ميرزا وليعهد وقت دراين تيمچه به نام مظفريه نامگذاری کرد.

 

تیمچه‌ مظفریه‌

معروف ترین بخش بازار تبریز « تیمچه مظفریه » است و  از مهمترین و زیبا ترین بخش های بازار تاریخی تبریز است و ارتقای وضعیت فعلی آن از اولویت های کاری این سازمان در حوزه آماده سازی بازار تبریز برای ثبت در فهرست آثار جهانی است.
تیمچه مظفریه كه در زمان ولیعهدی مظفرالدین میرزای قاجار به سال یك هزار و سیصد و پنج هجری قمری ساخته شد بانی آن « حاج شیخ محمد جعفر قزوینی » از بازرگانان تبریز بوده است . با توجه به اینكه هر بنای نوبنیادی در تبریز اگر مورد توجه ولیعهد وقت قرار می گرفت بایستی آن را به ولیعهد پیشكش می كردند این بازرگان كاردان نیز بنا را به نام « مظفرالدین میرزا مظفریه » نامید كه مورد تحسین ولیعهد قرار گرفت و از تصاحب و تملك آن خودداری كرد.
در حال حاضر « تیمچه مظفریه » یكی از مراكز عمده تجارت و صدور فرش آذربایجان و ایران است از شهرتی جهانی دارد. این تیمچه دو طبقه دارد كه هر طبقه آن بیست و شش حجره فرش فروشی را در خود جای داده است .

مطالب مرتبط
ارسال نظر برای این مطلب

کد امنیتی رفرش
اطلاعات کاربری
  • فراموشی رمز عبور؟
  • لینک دوستان
  • دانلود فیلم ایرانی
  • انجام پایان نامه مدیریت
  • پایان نامه مدیریت
  • تور کیش
  • بهترین دکتر عمومی در تهران
  • فروش گیفت کارت با گیفتی
  • مشاوره پایان نامه ارشد کامپیوتر
  • خرید سرور اختصاصی آلمان
  • چاپ کاتالوگ چاپ بروشور
  • تور ارمنستان
  • خرید فیلتر شکن در امپراتور وی پی ان
  • تور دبی
  • خرید جم کلش رویال
  • تجربیات معلمان
  • آیشیک
  • فروشگاه اینترنتی لباس
  • خرید جم کلش
  • خرید جم کلش رویال
  • دانلود مقاله با فرمت word
  • دانلود مقاله با فرمت word
  • دانلود مقاله با فرمت word
  • دانلود آهنگ جدید
  • sitemap
  • داستان عاشقانه
  • تصفیه آب معصومی
  • خرید عطر و ادکلن
  • نرم افزار انبارداری
  • نرم افزار حسابداری انبارداری
  • نرم افزار جامع انبارداری
  • برنامه انبارداری
  • بهترین نرم افزار انبارداری
  • نرم افزار انبارداری
  • نرم افزار حسابداری انبارداری
  • نرم افزار جامع انبارداری
  • برنامه انبارداری
  • بهترین نرم افزار انبارداری
  • تشریفات
  • نرم افزار وکالت
  • نرم افزار انبارداری
  • نرم افزار دندانپزشکی
  • نرم افزار املاک
  • درمان
  • اورانوس
  • یک معمار
  • آخرین مطالب ارسال شده
  • پیوندهای روزانه
    آمار سایت
  • کل مطالب : 371
  • کل نظرات : 14
  • افراد آنلاین : 29
  • تعداد اعضا : 336
  • آی پی امروز : 34
  • آی پی دیروز : 32
  • بازدید امروز : 40
  • باردید دیروز : 57
  • گوگل امروز : 0
  • گوگل دیروز : 3
  • بازدید هفته : 748
  • بازدید ماه : 748
  • بازدید سال : 15,468
  • بازدید کلی : 477,227